ഒരു ജനാധിപത്യ മതേതര സോഷ്യലിസ്റ്റ് റിപ്പബ്ലിക്കില്‍ അധിവസിക്കുന്ന ജനത എന്ന നിലയ്ക്ക് നമുക്കോരോരുത്തര്‍ക്കും ജനാധിപത്യ പ്രക്രിയയെ ഒരു തരത്തിലല്ലെങ്കില്‍ മറ്റൊരുതലത്തില്‍ അഭിമുഖീകരിക്കേണ്ടതുണ്ട്. അതുകൊണ്ടു തന്നെ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ പ്രവര്‍ത്തനത്തെക്കുറിച്ചു നാം ജാഗരൂകരാകേണ്ടതുണ്ട്. ജനാധിപത്യത്തിന്റെ മൂലഘടകം, മറ്റു ഘടകങ്ങള്‍ എന്നിവയെപ്പറ്റി മനസ്സിലാക്കി യാലേ ജനാധിപത്യ പ്രക്രിയയില്‍ സജീവമായി ഇടപെടല്‍ സാധിക്കുകയുള്ളൂ. സ്വാഭാവികമായും ജനാധിപത്യം എന്ന സങ്കല്‍പനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ചര്‍ച്ചയിലേക്ക് ഇതു നമ്മെ നയി ക്കുന്നു.
വളരെയേറെ ഉപയോഗിക്കുന്നതും അത്രതന്നെ തെറ്റിദ്ധരിക്കപ്പെട്ടതുമായ ഒരു വാക്കാണ് ജനാധിപത്യം എന്നത്. ജനാധിപത്യത്തിനു പലരും പല അര്‍ത്ഥങ്ങളാണ് കല്‍പിക്കുന്നത്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ജനാധിപത്യം എന്ന വാക്ക് പലരേയും ആശയക്കുഴപ്പത്തിലാക്കുന്നു.
ജനാധിപത്യം എന്ന ആശയത്തിന്‍റെ കഴമ്പു കണ്ടെത്താന്‍ അതിന്‍റെ ചരിത്രത്തിലേക്കു പോവുക എന്നതാണഭികാമ്യം.
ജനാധിപത്യം എന്ന വാക്ക് പൊതുധാരണയനുസരിച്ചു ഗ്രീസില്‍ നിന്നു വന്ന താണ്. ഡമോസ് എന്ന ഗ്രീക്കുവാക്കില്‍ നിന്നാണ് ഡമോക്രസി എന്ന വാക്കു ണ്ടാകുന്നത്. ജനങ്ങള്‍ എന്നാണാവാക്കിനര്‍ത്ഥം. പ്രാചീനഗ്രീക്കുകാര്‍ ഇതു കൊണ്ടെന്താണുദ്ദേശിക്കുന്നത്. ഏഥന്‍സ് എന്ന ഗ്രീക്കു സിറ്റിസ്റ്റേറ്റിലാണ് ആദ്യമായി ഈ വ്യവസ്ഥ പരിക്ഷിക്കപ്പെട്ടത്. ഇവിടെ നഗരരാഷ്ട്രത്തിലെ മുഴുവന്‍ പൗരന്‍മാരും ഭരണത്തില്‍ നേരിട്ടു പങ്കാളികളാവുകയായിരുന്നു. രാജ്യകരുത്തിലെ ജനകീയവും രാഷ്ട്രീയവുമായ ഇടപെടലായിരുന്നു അത്.
ഈ ജനാധിപത്യരീതി പ്രത്യക്ഷജനാധിപത്യരീതി എന്നറിയപ്പെടുന്നു. നമുക്ക് സുപരിചിതമായ പ്രാതിനിധ്യജനാധിപത്യ രീതിയില്‍ നിന്നു തുലോം വ്യത്യസ്ത മാണ്.
പ്രാതിനിത്യ ജനാധിപത്യ രീതിയില്‍ (ഇന്ത്യ, ഇംഗ്ലണ്ട്, യു. എസ്, ഫ്രാന്‍സ് തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങള്‍ പിന്തുടരുന്ന രീതി) ഭരണനിര്‍വ്വഹണം നടത്തുന്നത് ജനങ്ങള്‍ നേരിട്ടല്ല. അവര്‍ തെരഞ്ഞെടുക്കുന്ന പ്രതിനിധികളിലൂടെയാണ്. ഇതുകൊണ്ടാണ് പ്രാതി നിത്യ ജനാധിപത്യരീതിയിലെ ഇലക്ടീവ് ഡമോക്രസി അല്ലെങ്കില്‍ പരോക്ഷ ജനാധിപത്യ രീതി(കിറശൃലരേ ഉലാീരൃമര്യ) എന്നു കൂടി അറിയപ്പെടുന്നു.
ഇന്നത്തെ പ്രാതിനിധ്യ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ ഈറ്റില്ലം ഗ്രെയിറ്റ് ബ്രിട്ടനാണ് (യൂനൈറ്റഡ് കിങ്ങ്ഡം)രാജാധിപത്യത്തിനെതിരായി ഉയര്‍ന്നുവന്ന നിരവധി സുദീര്‍ഘ ജനകീയ സമരങ്ങളുടെ തീച്ചൂളയില്‍ നിന്നാണ് ജനാധിപത്യം എന്ന സങ്കല്‍പം ഉയര്‍ന്നു വന്നത്.
പ്രാതിനിധ്യ ജനാധിപത്യം ഇന്നു ഏതാണ്ടു സാര്‍വത്രികമായി കഴിഞ്ഞിരി ക്കുന്നു. അതിന്‍റെ രൂപത്തില്‍ ചില വ്യത്യാസങ്ങള്‍ കാണാം. ഉദാഹരണത്തിന് ഇന്ത്യ പിന്തുടരുന്ന പാര്‍ലിമെന്‍ററി സമ്പ്രദായവും അമേരിക്ക പിന്തുടരുന്ന പ്രസിഡന്‍ഷ്യല്‍ സമ്പ്രദായവും ചരിത്രം പരിശോധിച്ചാല്‍ പ്രാചീന ഗ്രീസിലെ പ്രത്യക്ഷ്യ ജനാധിപത്യ രീതിയില്‍ നിന്നും ഇന്നത്തെ ഗ്രീസിലെ പ്രത്യക്ഷജനാധിപത്യ രീതിയില്‍ നിന്നും ഇന്നത്തെ പ്രാതിനിധ്യ ജനാധിപത്യത്തിലേക്ക് നാം എത്തിയത് സുദീര്‍ഘമായ വഴിക്ക് താങ്ങായാണെന്നു കാണാം.
ജനാധിപത്യസങ്കല്പത്തിന്‍റെ ചരിത്രം ഹ്രസ്വമായി പരിശോധിച്ചു കഴിഞ്ഞു വല്ലോ ഇനി നമുക്ക് ജനാധിപത്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വ്യത്യസ്തപരിപ്രേക്ഷ്യ ങ്ങളിലേക്കു കടക്കാം.
ജനാധിപത്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള മാര്‍ക്സിസ്റ്റും വീക്ഷണവും അതിന്‍റെ വ്യാഖ്യാനങ്ങളും പരിശോധിക്കാം. ജനാധിപത്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഉദാരവീക്ഷണം (ഘശയലൃമഹ ജലൃശുലരശ്ലേ) രാഷ്ട്രീയമായ തുല്യത (ജീഹശശേരമഹ ഋൂൗമഹശ്യേ) യ്ക്കാണ് ഊന്നല്‍ നല്‍കുന്നത്. മാര്‍ക്സിസത്തിന്‍റെ വിമര്‍ശനത്തിന് ഉദാരവീക്ഷണം ശരവ്യമാവുന്നതിനു പ്രധാന കാരണവും അതാണ്.
മാര്‍ക്സിസ്റ്റ് വീക്ഷണം ഊന്നല്‍ നല്‍കുന്നത് സാമൂഹ്യസാമ്പത്തിക തുല്യതയിലാണ്. ഉദാരവക്ഷണത്തിനു കടകവിരുദ്ധമാണ് മാര്‍ക്സിസ്റ്റുവീക്ഷണം.
പ്രായപൂര്‍ത്തി വോട്ടവകാശം, സമയബന്ധിതമായ തെരഞ്ഞെടുപ്പുകള്‍, വ്യക്തി സ്വാതന്ത്ര്യ, നിയമാവാഴ്ച,നിയമത്തിനു മുന്നില്‍ തുല്യത എന്നിവയുടെ അടിസ്ഥാന ത്തില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന ഉദാരജനാധിപത്യരീതിയെ ബൂര്‍ഷ്വാ പ്രതിഭാസം എന്നു വിളിച്ചു കൊണ്ടു മാര്‍ക്സിസ്റ്റുകള്‍ പുഛിച്ചു തള്ളികളയുന്നു.ഉദാരവീക്ഷണക്കാരാകട്ടെ മാര്‍ക്സിസ്റ്റുകള്‍ മുമ്പോട്ടു വെക്കുന്ന ജനാധിപത്യ സങ്കല്പനങ്ങളെ കപട ജനാധി പത്യം എന്നു പറഞ്ഞു നിരാകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
ഇതിനാല്‍ ഏതാണു ശരി ഏതാണു തെറ്റ് എന്നതല്ലാ പ്രശ്നം. ജനാധിപത്യ ത്തിനു ഭിന്ന വ്യാഖ്യാനങ്ങളും ദിന്നമായ അര്‍ത്ഥതലങ്ങളുമുണ്ട് എന്നതാണു പ്രധാനം. പല ഭിന്നതകളും മാര്‍ക്സിസ്റ്റു ഉദാരവീക്ഷണക്കാര്‍ തമ്മിലുണ്ടങ്കിലും ജനാധിപത്യ പ്രക്രിയയില്‍ യോജിപ്പിന്‍റെ ചില തലങ്ങളും അവര്‍ കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.
ഇതു ജനാധിപത്യത്തിന്റെ അര്‍ത്ഥത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു പൊതു ധാരണയി ലെത്താന്‍ നമ്മെ സഹായിക്കുന്നു.
ഭിന്നാഭിപ്രായങ്ങള്‍ ഉണ്ടെങ്കിലും, ജനാധിപത്യത്തിന്റെ അര്‍ത്ഥം എന്താണു എന്നതു സംബന്ധിച്ചു ചില കാര്യങ്ങളില്‍ മാര്‍ക്സിസ്റ്റുകാരും ഉദാരവീക്ഷണക്കാരും യോജിപ്പിലാണ്.
1) ഭരണക്കാര്യത്തില്‍ ജനകീയവും രാഷ്ട്രീയവുമായ പങ്കാളിത്തം
2) ജനങ്ങള്‍ തമ്മിലുള്ള തുല്യത എന്നിവയാണ്.
ഇവിടെ ഉയര്‍ന്നു വരുന്ന മറ്റൊരു പ്രശ്നം സ്വാതന്ത്ര്യത്തെ സംബന്ധിച്ചു ള്ളതാണ്. ഇതു സംബന്ധിച്ചു മാര്‍ക്സിസ്റ്റുകാരും ഉദാരവീക്ഷണക്കാരും തമ്മില്‍ കടുത്ത ഭിന്നതയാണ് നിലനില്‍കുന്നത്.
ജനാധിപത്യത്തില്‍ ജനകീയം രാഷ്ട്രീയപ്രാതിനിധ്യത്തിന്‍റെ സ്വഭാവവും തോതും സംബന്ധിച്ചുള്ളതാണ് പ്രധാന ഭിന്നത.
തുല്യത സ്വാതന്ത്ര്യം ഇവയെക്കുറിച്ചുള്ള ധാരണ സംബന്ധിച്ചും തര്‍ക്കം രൂക്ഷമാണ്.
ഇതെല്ലാം അംഗീകരിച്ചു കൊണ്ടു തന്നെ രാഷ്ട്രമീമാംസ പണ്ഡിതന്‍മാര്‍ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ അര്‍ത്ഥം ഏതാണ്ടിങ്ങനെ നിര്‍വ്വഹിച്ചിരിക്കുന്നു.
ജനാധിപത്യം ഭരണകാര്യങ്ങളില്‍ ജനകീയ
രാഷ്ട്രീയ പങ്കാളിത്തം + ജനങ്ങള്‍
ക്കിടയിലെ സമത്വം + സ്വാതന്ത്ര്യം
ജനാധിപത്യ പ്രകിയ സുഗമമായി നടക്കുന്ന എന്നു കരുതുന്ന രാഷ്ട്രങ്ങളില്‍ തന്നെ അതിന്‍റെ പരിമിതകളും ഇതു ചൂണ്ടികാണിക്കപ്പെടുന്നു.
സമത്വം, സ്വാതന്ത്ര്യം, അധികാരങ്ങള്‍ പങ്കാളിത്തം എന്നൊക്കെയുള്ള സുന്ദര സങ്കല്പങ്ങള്‍ എത്രത്തോളം യാഥാര്‍ത്ഥ്യവുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നുണ്ട്?
മതം, ജാതി, സമ്പത്ത്, എന്നീ വിഭാഗീയപ്രവണതകള്‍ എത്രത്തോളം നമ്മുടെ ജനാധിപത്യ സംവിധാനത്തില്‍ സ്വാധീനം ചെലുത്തുന്നുണ്ട്?
തെരെഞ്ഞെടുപ്പു സമ്പ്രദായം കുറ്റമറ്റതാണോ?. തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെക്കവര്‍ എത്ര ത്തോളം ജനങ്ങളെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നുണ്ട്? ലഭിക്കുന്ന സീറ്റും കിട്ടുന്ന വോട്ടി ന്‍റെ ശതമാനവും തമ്മില്‍ പലപ്പോഴും കാണുന്ന വ്യത്യാസം തെരഞ്ഞെടുപ്പുകള്‍ യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ ജനഹിതത്തെ കാണികുന്നവയല്ല എന്ന വാദത്തിനിട നല്‍കുന്നു ഇതു പരിശോധിക്കപ്പെടേണ്ടതല്ലോ?
ജനാധിപത്യം ഒരു കുറ്റവുമില്ലാത്ത വ്യവസ്ഥ എന്ന നിലയിലല്ല, പൊതുവെ സ്വീകരിക്കപ്പെട്ടത്. ലോകത്തു പരീക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള വ്യവസ്ഥകളില്‍ താരതമ്യേന ദോഷങ്ങള്‍ കുറഞ്ഞത് എന്ന നിലയ്ക്കാണു അതു സ്വീകരിക്കപ്പെട്ടത്.
അതുകൊണ്ടുതന്നെ ജനാധിപത്യത്തിനു എന്തെങ്കിലും കോട്ടം തട്ടിയലിട്ടു ണ്ടെങ്കില്‍ അതു പരിഹരിച്ച്, അതിനെ കുറ്റമറ്റ ഒരു വ്യവസ്ഥയാക്കിത്തീര്‍ത്തു മുന്നോട്ടു പോവുകയാണ് വേണ്ടത്.